Tim của Rip như
ngừngđập khi nghe nói về những thay đổi đau buồn nơi quê xưa và bạn
bè cũ, và biết rằng bây giờ chỉ còn một thân một mình trên đời. Những câu trả lời khiến chàng bàng
hoàng khi thấy thời gian trôi đi quá nhanh, và có nhiều chuyện chàng
không thể nào hiểu được: chiến tranh, Quốc hội –Stony Point; chàng
không còn can đảm để hỏi tiếp về bạn bè nữa, mà chỉ khóc oà trong
tuyệt vọng, “Có ai ở đây biết Rip Van Winkle không?”
“Ồ Rip Van Winkle à!” hai ba người kêu lên. “Biết chứ! Rip Van Winkle
kia kìa, đang dựa vào gốc cây đó.”
Rip nhìn về phía
đó, và thấy một người giống như mình lúc bỏ đi lên núi, cũng có vẻ
lười biếng và rách rưới y như vậy.
Chàng giờ đây hoàn toàn mù tịt.
Chàng nghi ngờ chính danh tính của mình, không biết mình là
mình hay là anh chàng kia. Trong lúc
lòng chàng đang rối bời như vậy, người đàn ông đội mũ ba góc yêu cầu
chàng nói chàng là ai, tên gì.
“Chỉ có Trời biết!” Rip quẫn trí kêu lên.
“Tôi không còn là tôi nữa –Tôi là người khác rồi – tôi kia kìa–
à mà không, đó là một người khác, đóng vai tôi –Tối qua tôi còn là
tôi, nhưng tôi ngủ quên trên núi, và họ đã tráo cây súng của tôi; rồi
mọi thứ đều thay đổi, tôi cũng thay đổi, và tôi không thể nói tôi là
ai hoặc tên gì!”
Khi ấy mọi người
đứng đấy chỉ biết nhìn nhau, gật đầu và nháy mắt đầy ý nghĩa, hoặc
lấy ngón tay gõ nhè nhẹ lên trán.
Có người rỉ tai nói phải giữ súng cho kỹ, và canh chừng ông
già làm điều sai trái. Khi có
người đề nghị như vậy, người đàn ông với dáng điệu quan trọng vội
vàng bỏ đi. Ngay lúc căng thẳng
nhất ấy, một người phụ nữ tươi trẻ xinh đẹp chen qua đám đông để
nhìn thấy người đàn ông có bộ râu bạc.
Tay nàng bế một đứa bé kháu khỉnh. Vừa thấy người đàn ông, đứa bé cất
tiếng khóc ngay. “Im đi, Rip.
Im đi, cu ngốc à;
ông già không hại con
đâu.” Tên đứa bé, dáng điệu của
người phụ nữ, giọng của nàng, tất cả làm khơi lại một chuỗi ký ức
trong đầu Rip.
“Cô tên gì, thưa
cô?” chàng hỏi.
“Judith Gardenier.”
“Còn cha của cô tên
gì?”
“À, ông cha đáng thương của tôi, tên ông ấy
là Rip Van Winkle. Nhưng đã 20 năm kể từ khi cha tôi vác súng bỏ nhà đi và từ
đó không ai nghe tin tức gì về ông nữa –con chó về nhà một mình. Không ai biết ông đã tự sát hay bị
người da đỏ bắt đi mất. Lúc đó tôi
còn nhỏ xíu.”
Rip chỉ còn biết
hỏi thêm một câu; chàng cất giọng run run:
“Mẹ con đâu rồi?”
“Một thời gian ngắn
sau đó bà cũng qua đời vì vỡ mạch máu khi đang trong cơn thịnh nộ tại
chỗ môt người bán hàng rong ở New England.”
Ít ra cuộc điều
tra đến đây cũng đem lại chút gì ấm lòng. Người đàn ông lương thiện giờ đây không
còn cầm lòng được nữa. Ông ôm chầm
lấy con gái mình và đứa bé trong tay.
Ông kêu to:
“Ba đây con!” “Chàng Rip Van Winkle trẻ lúc trước, giờ là ông
già Rip Van Winkle. Có ai biết Rip
Van Winkle đáng thương này đâu!”
Mọi người đứng đấy đều sững sờ, cho đến khi có một bà lão lụm cụm từ trong đám đông bước ra, giơ tay lên trán che để nhìn mặt Rip thật kỹ hồi lâu rồi kêu lên: "Quả đúng rồi! Đây là Rip Van Winkle – chính ông ấy đây. Mừng ông đã trở về, ông hàng xóm xưa của tôi. Sao vậy, thế suốt 20 năm qua ông ở đâu?"
Thế là câu chuyện về Rip được kể lại. Cả 20 năm qua mà đối với chàng chỉ như một đêm. Mấy người hàng xóm lắng nghe và trố mắt nhìn; một số còn cười cợt đùa bỡn. Người đàn ông đội nón có ba góc, khi thấy không có gì đáng sợ nữa, bỏ đi ra ngòai cánh đồng, bĩu môi và lắc đầu –thấy thế cả đám đông người đứng đó cũng lắc đầu.
(Còn tiếp)