Great American Short Stories (1) --- Tuyển Tập Truyện Ngắn Nổi tiếng Của Mỹ

Dẫn Nhập

1

Một trăm hai mươi lăm năm trước *, vào ngày 14 tháng Giêng năm 1832, Edgar Allan Poe cho đăng trong tờ Philadelphia Saturday Courier truyện ngắn “Metzengerstein,” trong đó lần đầu tiên ông đã sử dụng kỹ thuật tạo hiệu ứng duy nhất ,** mà dựa theo đó các truyện ngắn hiện đại thường được sáng tác.  Cái khởi đầu do người Mỹ sáng tạo ra đã trở thành một chuyên môn của Mỹ: trong số tất cả các nhà viết truyện ngắn bằng tiếng Anh, những văn sĩ lớn nhất đều là người Mỹ, có lẽ với khoảng sáu ngoại lệ trong suốt một trăm hai mươi lăm năm qua.  Trong số sáu ngoại lệ, Kipling là người Anh thực dân xứ Ấn độ, Conrad đã rời bỏ Ba lan sang Anh sống, Joyce và O’Connor người Ái nhĩ lan, Katherine Mansfield người Tân tây lan, và D. H. Lawrence người Anh chính cống.  Cũng trong những năm ấy, ở Mỹ không chỉ đã có Poe và Hawthorne, hai văn sĩ đồng sáng tạo ra thể loại truyện ngắn, mà còn xuất hiện Henry James, Stephen Crane, Sherwood Anderson, Ring Lardner, Ernest Hemingway, William Faulkner, Katherine Ann Parter, và hai tá văn sĩ đầy tài năng tuy kém nổi tiếng hơn, những người đã tiếp thu những gì Poe và Hawthorne để lại, và còn làm phong phú và phát triển thêm, làm tinh chuyên và mạnh mẽ hơn thể loại truyện ngắn.  Một phần vì bắt đầu sớm như thế, một phần vì các điều kiện đa dạng của Mỹ và bản chất ngành báo chí Mỹ, mức độ chung về thành tựu của thể loại truyện ngắn ở Mỹ có lẽ cao hơn ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới.  Nếu có một thể loại văn học nào có thể diễn đạt trọn vẹn đầy đủ nhất dân tộc Mỹ, thì đấy chính là thể loại truyện ngắn, nhạy cảm, trang trọng, tập trung, ngắn gọn và thấm sâu tâm hồn người đọc.

Trong tuyển tập này chắc chắn sẽ có vài truyện ngắn khá quen thuộc.  Đọc qua hàng trăm hay hàng ngàn truyện trong các quyển sách về văn chương dùng làm quà tặng của thế kỷ 19,***các ấn bản tân niên, tạp chí và những bộ sưu tầm, chúng ta sẽ thấy trân quý các quá trình mà thời gian cùng các nhà biên soạn tuyển tập đã trải qua để sàng lọc truyện hay khỏi truyện tồi.  Thường những truyện hay nhất cũng là những truyện được nhiều người biết đến nhất, như trường hợp Washington Irving: chưa bao giờ ông viết hay bằng, và càng hiếm hơn nữa truyện ông viết hay hơn hai truyện “Rip Van Wrinkle” và “The Legend of the Sleepy Hollow” (Huyền thoại về kỵ sĩ không đầu).  Cũng vậy, đối với các nhà văn khác, hầu như không thể tìm thấy một truyện ngắn nào ít được biết đến nhưng lại là một trong những truyện hay nhất của cùng một tác giả.  Khi chọn truyện ngắn cho tuyển tập này, nhất là với các nhà văn thế kỷ 19, phần lớn chúng tôi chỉ chọn truyện nào chúng tôi ngưỡng mộ nhất, chứ không tìm hiểu xem nó đã được chọn in trong các tuyển tập bao nhiêu lần rồi.  Thực ra, chúng tôi có hai tiêu chuẩn để chọn lựa: tính tuyệt hảo của bản thân truyện, và tính đại diện hay tiêu biểu của nó trong lịch sử phát triển truyện ngắn ở Hoa kỳ.

-----

*

Great American Short Stories (New York: NY, Dell Publishing Co., Inc., 1957).  Edited by Wallace and Mary Stegner.  Tuyển tập truyện ngắn nổi tiếng của Mỹ (Nhà xuất bản Dell Publishing Co., Inc., New York, NY, 1957).  Wallace and Mary Stegner chủ biên.

**

In Poe's essay "A Theory of the Short Story" he says that "a certain unique or single effect [should] be wrought out." But later in the essay Poe also says that the aim or purpose of the story should be truth. He writes, "Truth is often, and in very great degree, the aim of the tale. . . ."  Trong bài "Lý thuyết về truyện ngắn" Poe cho rằng nhà văn phải "tạo ra một hiệu ứng độc đáo duy nhất."  Sau đó, cũng trong bài ấy, ông nói mục đích của truyện ngắn phải là sự thật.  Ông viết, "Thường sự thật chính là mục tiêu của câu truyện, ở một mức độ rất cao...."

A single effect is a paradigm that Edgar Allan Poe created signifying that a story must produce one specific and consistent effect in the reader.

Hiệu ứng duy nhất, một mô thức do Edgar Allan Poe tạo ra, có nghĩa là truyện ngắn phải có một hiệu ứng cụ thể và nhất quán nơi người đọc.

https://quoteinvestigator.com/2013/08/15/single-effect/

***

Gift books, literary annuals or a keepsake were 19th-century books, often lavishly decorated, which collected essays, short fiction, and poetry. They were primarily published in the autumn, in time for the holiday season and were intended to be given away rather than read by the purchaser. Sách thuộc thế kỷ 19 ở Mỹ có nội dung về văn chương, được trang trí đẹp để tặng dịp cuối năm.

https://en.wikipedia.org/wiki/Gift_book

(Còn tiếp)