NTTVblog: Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (7) -- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)

Tôi nhớ rõ ý tưởng bài hát gợi lên đã đưa chúng tôi đến việc chia xẻ những suy nghĩ mà qua đó Roderick Usher hé lộ một ý kiến giờ đây tôi nhắc đến, không phải vì nó mới mẻ (vì những người khác cũng đã từng nói rồi), mà vì bạn tôi cứ khư khư bám lấy ý kiến đó. Nói chung, ý kiến đó nói về việc các thực vật đều có khả năng cảm nhận. Nhưng theo óc tưởng tượng lộn xộn của bạn tôi, ý kiến đó mang một đặc điểm táo bạo hơn nữa, và trong một số điều kiện, nó còn đi đến chỗ hỗn loạn nữa. Tôi không biết dùng từ ngữ nào để tả lại việc bạn tôi đã cố sức thuyết phục tôi về ý kiến đó một cách dữ dội không kiềm chế đượ. Tuy vậy, niềm tin của anh ta (như tôi đã từng ít nhiều đề cập ở phần trước) có liên quan đến những tảng đá xám của căn nhà tổ tiên anh để lại. Anh tưởng tượng rằng căn nhà anh ở có các điều kiện của khả năng cảm nhận ấy, thể hiện qua cách định vị những tảng đá, qua trật tự người ta sắp xếp chúng, cũng như qua kiểu những loại rêu phong mọc phủ lên đá, hay vị trí các cây cối bị mục nát đứng chung quanh –và trùm lên tất cả là sự bền bỉ không suy suyển của cách sắp xếp này cùng hình ảnh nó in xuống mặt nước hồ tĩnh lặng. Bạn tôi nói rằng bằng chứng cho thấy các thực vật đều có khả năng cảm nhận có thể thấy được qua vẻ cô đọng từ từ nhưng chắc chắn của nước hồ và của các bức tường. Anh nói thêm kết quả người ta có thể khám phá ảnh hưởng im lìm nhưng dai dẳng và khủng khiếp mà, trải qua nhiều thế kỷ, ảnh hưởng ấy đã đúc khuôn số phận của gia đình anh, làm anh trở thành như anh hiện giờ tôi thấy. Những ý kiến như vậy không cần bình luận, và tôi sẽ không nói thêm làm gì.

Những quyển sách chúng tôi cùng đọc –những quyển sách trải qua bao nhiều năm đã uốn nắn một phần không nhỏ đời sống tinh thần của người bệnh– có thể nói cũng có nét tương tự với con người hư ảo ấy. Chúng tôi cùng nhau đọc kỹ những tác phẩm như Ververt và Chartreuse của Gresset; Belphegor của Machiavelli; Thiên Đàng và Địa Ngục của Swedenborg; Cuộc Hành Trình Dưới Mặt Đất của Nicholas Klimm do Holberg viết; Thuật Xem Chỉ Tay của Robert Fliud, Jean D’Indagine, và của De la Chambre; Cuộc Hành Trình Đi Vào Miền Xanh Lơ Xa Vời của Tieck; Thành Phố Mặt Trời của Campanella. Quyển sách bạn tôi thích nhất là quyển sách nhỏ được ấn bản lần thứ tám tựa đề Directorium Inquisitorium của thầy tu Eymeric de Gironne thuộc dòng Dominican; rồi còn những đoạn trong quyển Pomponius Mela, nói về những thần linh sống trong rừng ham mê tửu sắc và sinh linh Aegipan giống loài dê có đuôi cá, quyển sách này Usher ngồi đọc mơ tưởng cả giờ không chán. Nhưng anh vui thích nhất khi đọc quyển sách cực kỳ hiếm có và kỳ lạ được đóng thành sách từ bốn tờ giấy gấp lại thành tám trang kiểu Gothic –một cuốn sổ tay của nhà thờ đã bị lãng quên–tựa là Vigiliae Mortuorum secundum Chorum Ecclesiae Maguntinae.
Tôi đang mãi suy nghĩ về nghi lễ tôn giáo hoang sơ nói trong tác phẩm ấy, và ảnh hưởng có thể có của nó lên người bạn lo sợ thái quá về bệnh của mình thì một tối nọ, sau khi đột ngột báo cho tôi biết cô Madeline đã qua đời, bạn tôi nói lên ý của anh muốn giữ xác cô ấy lại khoảng hai tuần (trước khi đem chôn) nơi một căn phòng trong số rất nhiều phòng ẩn sâu giữa các tường thành bao quanh tòa nhà. Tuy nhiên, lý do phức tạp để tiến hành tiến trình có một không hai này là một lý do mà tôi cảm thấy mình không được phép bàn cãi lại. Người anh, khi nghĩ đến tính cách kỳ lạ của căn bệnh mà cô em quá cố mắc phải, đã tìm đến một giải pháp (anh nói với tôi như thế) trước những thắc mắc lộ liễu và dai dẳng từ phía mấy người điều trị cho cô em, và trước tình hình khu đất chôn xa xôi và không kín đáo của gia đình anh. Tôi không phủ nhận rằng, khi nhớ lại gương mặt lấm lét của người bác sĩ mà tôi gặp nơi cầu thang hôm tôi mới đến nhà anh bạn, tôi không hề muốn phản đối giải pháp của anh, một giải pháp tôi cho là thận trọng vô hại trong tình huống thuận lợi nhất, dù chắc chắn giải pháp đó không bình thường.

(Còn tiếp)

Friday, July 19, 2019

Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (7) -- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)