NTTVblog: Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (6) -- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)

Tôi vừa nói về tình trạng bệnh về thần kinh thính giác của bạn tôi, cái đã làm anh không thể nghe nổi tất cả các thứ âm nhạc, ngọai trừ âm hưởng nào đó của một vài loại đàn dây. Có lẽ chính vì tự hạn chế mình vào mỗi một loại đàn guitar mà anh mới có những tưởng tượng mạnh mẽ như vậy khi đàn. Nhưng tôi không thể dựa vào đó để giải thích lối chơi đàn ngẫu hứng một cách dễ dàng và say sưa của anh. Qua nốt nhạc lời ca xuất phát nơi trí tưởng tượng hoang dại của anh (bởi vì đôi khi anh tự đặt ra lời ca có vần điệu), chúng hẳn phải là kết quả của một sự tự chủ và tập trung tinh thần cao độ mạnh mẽ như tôi đã nói, và tôi chỉ có thể quan sát được những khi anh tự tạo vẻ phấn khích thích thú nhiều nhất. Tôi dễ dàng nhớ lại lời của một trong số những bài anh trình bày một cách hết sức say sưa. Có lẽ, khi hát lên những lời ấy, anh càng làm tôi ấn tượng thêm, bởi vì qua ý nghĩa bí ẩn sâu xa của khúc hát, lần đầu tiên tôi tưởng tượng thấy tôi đã nhận thức được rằng, về phần Usher, bạn tôi biết rõ vị thế cao tột nhưng chông chênh trên ngai vàng của anh. Những lời vần điệu ấy, mang tựa đề “Biệt Thự Có Ma,”* như sau, nếu không nói là y hệt thế này:

I
Trên cánh đồng xanh nhất trong thung lũng của chúng ta
Nơi các thiên thần nhân từ trú ngụ
Trước đây từng có một lâu đài –
Một lâu đài sáng chói –ngẩng cao đầu
trong lãnh địa của nhà vua Tư Tưởng,
Tòa lâu đài đứng đó;
Thiên thần chưa bao giờ xoải cánh
choàng lên một tòa nhà nào đẹp bằng một nửa vẻ đẹp của lâu đài ấy.
II
Những lá cờ màu vàng, lộng lẫy, huy hoàng,
phất phới trên nóc lâu đài
(điều này, toàn bộ điều này, đã xảy ra
từ Thời Xưa xa lắm)
Vào ngày thân thương ấy
khi làn gió nhẹ đong đưa,
dọc theo các bức tường nhợt nhạt được tô điểm tựa như lông chim ,
cuốn theo hương xưa ngọt ngào
III
Những kẻ rong chơi nơi thung lũng hạnh phúc ấy
có thể thấy qua hai cửa sổ sáng choang
những bóng ma múa may nhịp nhàng
hài hòa theo tiếng đàn lute
lượn quanh ngai vàng
nơi vương đế (Porphyrogene)** đang ngự
với vẻ lộng lẫy của bậ̣c trị vì một cõi.
IV
Qua khung cửa lâu đài xinh đẹp
rực sáng đầy hạt trai, hồng ngọc
lấp lánh, lấp lánh,
vọng vang, vọng vang không ngừng
chuỗi dài những tiếng Đồng Vọ̣ng,
với lời ca ngọt ngào đẹp tuyệt vời
tán dương sự khôn ngoan và tuệ gíác của vương đế.
V
Nhưng cái xấu, khoác áo sầu thảm,
tấn công lâu đài vương đế;
(Ôi, hãy khóc thương đi, vì vương đế
chẳng còn ngày mai nữa, hoang tàn!)
Và quanh tòa nhà của ngài
nét lộng lẫy một thời huy hoàng
giờ chỉ là câu chuyện một thời xa xưa bị chôn vùi
mà người đời mơ hồ nhớ lại.
VI
Và giờ đây những lữ khách đi trong thung lũng
còn thấy qua các khung cửa sổ sáng đỏ ánh đèn
những chiếc bóng to múa lượn hư ảo
theo âm điệu trầm bổng chói tai;
cùng khi ấy, qua cánh cửa xanh xao,
một đám người gớm ghiếc ùa ra,
tựa như dòng sông chảy xiết kinh dị,
rú lên khanh khách, mà môi chẳng mỉm cười.

(Còn tiếp)

-----
* Bài thơ mang tính biểu tượng ̣(symbolic), nói về "những bóng ma" miền Nam của giới quý tộc Mỹ sau cuộc Nội chiến.

https://www.shmoop.com/the-haunted-palace/

**
Porphyrogene: màu tím, tượng trưng hoàng tộc, giai cấp thống trị; royalty or the ruling class

https://en.wiktionary.org/wiki/porphyrogene

Sunday, July 7, 2019

Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (6) -- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)