NTTVblog: Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (1)-- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)

Saturday, April 13, 2019

Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher (1)-- Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)

Sự Sụp Đổ Của Ngôi Nhà Usher

Truyện Ngắn của Edgar Allan Poe (1809-1849)

Năm ấy vào một ngày thu ảm đạm, u ám, trời lặng như tờ, mây giăng nặng trĩu đầy trời, tôi cỡi ngựa băng qua một con đường quê hoang vu, và một chặp sau lúc trời bắt đầu chạng vạng, tôi chợt thấy xa xa ngôi nhà Usher buồn thảm. Tôi không biết phải diễn tả thế nào – nhưng chỉ thoạt nhìn thấy căn nhà ấy thôi, tinh thần tôi đã chùng xuống buồn nản không chịu được. Tôi nói không chịu được, vì cảm giác ấy không hề giảm bớt bởi chút gì vui vui mà tâm hồn người thường cảm nhận được, như trong thơ, trước cảnh thiên nhiên khắc nghiệt nhất với nét hoang vu và kinh dị của nó. Tôi nhìn cảnh tượng trước mắt mình, trơ trọi chỉ có căn nhà, cảnh trí vườn tược đơn giản của nó, nhìn các bức tường lạnh lẽo, các cửa sổ trống trải như mắt người, vài bụi cỏ hoang, nhìn mấy thân cây bị mục nát ngã màu trắng—lòng tôi chán chường, chùng xuống không thể so sánh với một cảm giác nào trên đời cho phù hợp hơn cảm giác của một người tỉnh lại sau cơn mộng ảo vì thuốc phiện; cay đắng rơi vào cuộc sống đời thường, khi tấm mạng che mờ bị buông xuống, để lộ thực tại phủ phàng. Có cái gì đó băng giá, lạnh lùng, một tâm tư chìm lắng, bệnh hoạn, tư tưởng áo não vô phương cứu chữa mà ngay cả sự phấn kích của trí tưởng tượng cũng không thể ra tay hành hạ để biến nó thành chút gì đó sáng lạn, rực rỡ. Tôi dừng lại suy nghĩ xem đó là cái gì đã khiến tôi bàng hoàng khi lặng nhìn ngôi nhà Usher? Đó là một điều bí ẩn hoàn toàn không tan biến được; và tôi cũng không thể vật lộn nổi với những tưởng tượng tối ám tràn ngập tâm hồn mình trong lúc đang trầm tư như thế. Tôi buộc phải trở về với kết luận không thỏa đáng rằng, mặc dù chắc chắn các cảnh vật tự nhiên phối hợp lại có gây tác động đến chúng ta, nhưng khi ta phân tích sức tác động này, ta lại gặp phải những phối hợp vượt ngoài tầm hiểu biết sâu xa của mình. Tôi nghĩ, có thể chỉ cần sắp xếp lại vài nét đặc trưng của cảnh vật, vài chi tiết trong bức tranh thôi, cũng đủ để làm thay đổi, hay có lẽ đủ để làm triệt tiêu, khả năng tạo ra ấn tượng sầu não ấy của ngôi nhà. Với ý nghĩ đó tôi đi đến hành động. Tôi cho ngựa tiến đến gần hồ nước cạnh ngôi nhà, đứng sát mép hồ chênh vênh tối đen, nước hồ trong vắt như ánh gương không hề gợn tí sóng nào, và tôi nhìn xuống mặt nước –nhưng tôi rùng mình bàng hoàng hơn cả trước đó nữa trước những hình ảnh cỏ dại, cành cây dễ sợ, và những khung cửa sổ trống trơn giống mắt người được sắp xếp lại, lộn ngược, in bóng xuống mặt hồ.

(Còn tiếp)