Tỳ-kheo
Bodhi Phát Biểu Trước Liên Hợp Quốc về Biến Đổi Khí Hậu
Cao Huy Hóa dịch
Lời người dịch:Trong mùa Phật đản Phật lịch 2563, nước ta long trọng tổ chức Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2019 tại Tam Chúc, Hà Nam, thì sau đó, cũng để kỷ niệm đại lễ này, tại diễn đàn Liên Hợp Quốc, vị học giả Tỳ-kheo Bodhi đọc bài diễn văn về tình trạng khẩn cấp do biến đổi khí hậu trên toàn cầu. Tại đây, nhà sư đã phân tích cặn kẽ nguyên nhân và đề nghị giải pháp toàn diện với trí tuệ của một sứ giả Như Lai.
***
Tỳ-kheo Bodhi, thế danh là Jeffrey Block, sinh năm 1944 tại Brooklyn, New York, tu theo truyền thống Theravada. Từ những năm ở lứa tuổi đôi mươi, Phật gíáo đã có sức thu hút mãnh liệt đối với Jeff rey.
Năm 1972, sau khi hoàn tất học vị Tiến sĩ Triết học tại Đại học Claremont Graduate School, người thanh niên này du hành đến Sri Lanka và thọ giới Sa-di. Năm 1973, sư thọ giới Tỳ-kheo với giới sư là ngài Ananda Maitreya, một vị sư học giả Phật giáo thuộc hàng lãnh đạo của Sri Lanka thời bấy giờ.
Năm 1984 Tỳ-kheo Bodhi được bổ nhiệm làm Chủ biên Hội Xuất bản Kinh sách Phật giáo ở Kandy, Sri Lanka, sau đó Sư được bầu làm chủ tịch hội này. Sư đã tu học và hành đạo tại Sri Lanka hơn 20 năm. Năm 2002, Tỳ-kheo Bodhi trở về New York. Hiện nay ngài cư ngụ tại tu viện Chuang Yen (Trang Nghiêm tự), New York và giảng dạy Phật pháp tại đây và tại Bodhi Monastery ở New Jersey. Ngài cũng là Chủ tịch Ngân quỹ Ấn Thuận (Yin Shun Foundation) và Chủ tịch sáng lập Quỹ Phật giáo Cứu trợ Toàn cầu (Buddhist Global Relief) đặt trụ sở tại New York, nhằm mục đích cứu trợ nạn đói và nạn thất học toàn cầu.
Tỳ-kheo Bodhi là người dịch các bộ kinh ra tiếng Anh, và cũng là tác giả, chủ biên nhiều tác phẩm Phật học rất có giá trị.
Dưới đây là bài diễn văn của Tỳ-kheo Bodhi.
Đây là một vinh dự lớn đối với tôi khi tôi có thể nói vài lời trong dịp lễ kỷ niệm Vesak Liên Hợp Quốc. Đức Phật thường được ca ngợi là một vị Thầy của hòa bình, khoan dung, thiện chí và từ bi. Và trong khi Ngài tất nhiên minh họa và giảng dạy những phẩm chất này, những điều đó không bao giờ cạn trong toàn bộ nội dung thông điệp của Ngài. Đức Phật không chỉ là một nhà hiền triết nhân từ, mà Ngài đứng trên tất cả, và Ngài còn là nhà phân tích sắc sảo về điều kiện con người, có lẽ là vô song trong lịch sử tư tưởng của nhân loại.
Ngài là một lương y chẩn đoán cấp tính về tình trạng con người và là một nhà phẫu thuật đã rứt ra những dấu chấm đau khổ lên trái tim con người. Kinh Phật mô tả Ngài là mula dasavi, người đã nhìn thấy nguồn gốc sâu xa và ẩn khuất nhất của khổ đau. Ngài đã tóm tắt những tâm bệnh trong hai tật xấu là ngu dốt và tham dục, hoặc ba vết nhơ là tham, sân, si. Các bài giảng của Đức Phật về nguồn gốc nhân quả của đau khổ chủ yếu trong khuôn khổ của cuộc tìm kiếm giải thoát cá nhân. Chúng cho thấy những phiền não tinh thần làm hỏng cuộc sống cá nhân của chúng ta như thế nào. Chúng ta có thể tự giải phóng phiền não ngay từ hôm nay. Tuy nhiên, khi thế giới đã được tích hợp vào một trật tự toàn cầu phụ thuộc lẫn nhau, chúng ta phải xem xét quá trình nhân quả này hoạt động ở cấp độ cộng đồng và sau đó dựa trên cuộc nghiên cứu này, chúng ta phải xác định loại thay đổi mà chúng ta phải thực hiện trong xã hội, trong các thể chế chính trị, trong các chính sách toàn cầu để tránh những nghịch cảnh mà chúng ta phải đối mặt như một cộng đồng quốc tế. Chúng ta có thể gọi đây là một ứng dụng toàn cầu của sati sampajañña (chánh niệm và trí huệ), của tỉnh thức và hiểu biết rõ ràng về tất cả những nguy hiểm chúng ta gặp phải ngày nay, ghê gớm nhất, toàn diện nhất và đe dọa nhất, đó là điều thường được gọi là biến đổi khí hậu, nhưng có lẽ có thể được gọi chính xác hơn là mất ổn định khí hậu hoặc rối loạn khí hậu.
Đây là một điều kiện rất gay go trong đó khí hậu ngày càng trở nên thất thường, không thể đoán trước và có tính hủy hoại. Hầu như mỗi tuần, một báo cáo mới được đưa ra về các ngưỡng mới bị vượt qua, các số liệu mới xuất hiện cho thấy mức độ nhanh chóng rơi vào hỗn loạn khí hậu. Tuy nhiên, các báo cáo này hầu như không nhận được bất kỳ sự chú ý trên các phương tiện truyền thông chính thống. Đó là triệu chứng về cách chúng ta có thể bịt kín từ chính mình, những hiểm họa thực sự nằm ngay trước chúng ta. Có một bài giảng nổi tiếng của Đức Phật, gọi là bài pháp về Lửa, bắt đầu với tuyên bố rằng mọi thứ đang bùng cháy. Mọi thứ đang ở trên lửa. Một kinh Đại thừa, kinh Pháp hoa, xây dựng trên chủ đề này với câu chuyện ngụ ngôn về một ngôi nhà đang cháy. Trong nhà, những đứa trẻ tiếp tục chơi với đồ chơi của chúng, không biết gì về ngọn lửa bao quanh ở mọi phía. Ngôi nhà trong câu chuyện ngụ ngôn này tượng trưng cho thế giới và những đứa trẻ dại dột tượng trưng cho con người, cho chính chúng ta, khi chúng ta đắm chìm trong những mối quan tâm hàng ngày, trong khi chúng ta bỏ qua ngọn lửa của tuổi già và cái chết thiêu rụi ngôi nhà của chúng ta.
Ngày nay, hình ảnh thế giới như một
ngôi nhà đang cháy đang trở thành sự thật theo đúng nghĩa đen. Mỗi năm, các dấu
hiệu của khí hậu bất ổn trở nên nghiêm trọng hơn, tàn phá hơn và nguy hiểm hơn.
Tất cả những cơn bão và lốc xoáy mạnh mẽ, sóng biển dâng cao làm xói mòn bờ
biển, lũ lụt dữ dội, cháy rừng khủng khiếp, tất cả đó là triệu chứng của khí
hậu bị rối loạn, nhưng hậu quả tầm xa thậm chí còn nguy hiểm hơn. Trong tương
lai, chúng ta có thể thấy trước rằng toàn bộ các khu vực trên hành tinh có thể
trở nên không phù hợp với điều kiện sống của con người, dẫn đến hàng triệu cái
chết thương tâm và di cư hàng loạt trên quy mô chưa từng thấy. Nguồn cung cấp
thực phẩm trên thế giới có thể bị giảm mạnh, làm tăng nhanh số người chết đói.
Chính nền tảng của cuộc sống văn
minh có thể sụp đổ, khiến nhiều quốc gia rơi vào tình trạng man rợ. Chúng ta
biết những gì nằm đằng sau sự biến đổi khí hậu. Các nguyên nhân đã được xác định
với độ chính xác khoa học. Đó là sự lệ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, những sự
thực hiện giải phóng đất đai không khôn ngoan, các mô hình công nghiệp của nông
nghiệp và một nền kinh tế hưng thịnh trên các chu kỳ chóng mặt của sản xuất và
tiêu thụ không ngừng. Chẩn đoán của Đức Phật đưa chúng ta đi một bước sâu hơn
và chỉ ra rằng những gì nằm dưới cuộc khủng hoảng khí hậu ở mức độ căn bản
nhất, đó chính là những méo mó của tâm con người. Đó là sự tương tác của thèm
muốn và ngu dốt, của tham lam và ảo tưởng. Nhiều thập niên trước những năm
1980, các tập đoàn nhiên liệu hóa thạch biết rằng việc đốt các sản phẩm của họ
sẽ thay đổi khí hậu, nhưng họ che giấu bằng chứng khoa học và làm người ta hoài
nghi về khoa học. Sự tham lam lợi nhuận chiếm ưu thế hơn sự tỉnh táo lành mạnh.
Các nguyên tắc thành công của công ty chiến thắng trách nhiệm xã hội. Chính vì
tâm si mê khiến chúng ta trôi theo một cách thỏa chí trên những lối mòn đã định
sẵn của cuộc sống thay vì vươn lên thực hiện những hành động cần thiết. Và cứ
thế, chính sự si mê hoặc ngu dốt khiến chúng ta phải nghĩ rằng trong việc này,
một số người có thể thắng thế trong khi các hệ thống địa vật lý Trái đất sụp
đổ.
Nếu chúng ta cứ rút lui vào sự phủ
nhận trách nhiệm, cứ trôi dạt, tự mãn, chúng ta sẽ đạt đến một mốc thời gian để
đến đó chúng ta phải thất vọng vì tình hình đã quá muộn. Nếu chúng ta muốn
tránh điểm cuối đó, chúng ta phải hành động hiệu quả và hành động không chậm
trễ. Trong một bài kinh, hay bài pháp, Đức Phật so sánh các đệ tử của mình với
bốn loại ngựa, khác nhau về cách chúng phản ứng với vị trí roi của người chủ
ngựa. Con ngựa tốt nhất phục tùng chủ ngay khi nhìn thấy cái bóng của roi. Con
ngựa ngu nhất phải nhận một cú quất mạnh trước khi nó phục tùng. Nhiều thập
niên trước, chúng ta đã thấy bóng của roi, những báo cáo khoa học về biến đổi
khí hậu sắp xảy ra. Bây giờ chúng ta đang nhận những cú đánh sắc bén hơn, và để
tránh những cú đánh tàn bạo nhất trong tương lai, chúng ta phải hành động một
cách can đảm với nhận thức rõ ràng về những thay đổi cần thiết để tránh cuộc
khủng hoảng này.
Nhất định chúng ta cần những thay
đổi trong các hệ thống cộng đồng và cách sản sinh năng lượng trong các phương
thức vận chuyển, v.v. Nhưng Đức Phật muốn nói rằng chúng ta cũng cần những thay
đổi bên trong, thay đổi về giá trị và cách sống của chúng ta. Và hơn hết, trong
các loại suy nghĩ, là các trạng thái tâm ẩn dưới cuộc khủng hoảng khí hậu leo
thang. Trên tất cả, chúng ta phải quay lưng lại một hệ thống xã hội được thúc
đẩy bởi lòng tham, bởi sự tìm kiếm lợi nhuận vô hạn, bởi sự cạnh tranh, bóc lột
và bạo lực chống lại người khác và thế giới tự nhiên, bởi các hệ thống xã hội
cho phép một số ít thịnh vượng trong khi hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người,
sống trên bờ vực sinh tồn. Thay vào đó, chúng ta cần hình dung các hệ thống tập
thể mới của hội nhập toàn cầu ưu tiên hợp tác và cộng tác, sống hòa hợp với
nhau và hòa hợp với tự nhiên, các hệ thống cho phép mọi người cùng phát triển
về kinh tế, xã hội và tinh thần.
Đức Phật đã xuất hiện trong thế giới
này vì lòng bi mẫn, nhằm đem đến lợi ích tốt đẹp cho loài người. Ngày nay chúng
ta có ý tưởng rõ ràng về những nguy hiểm cộng đồng mà chúng ta đang phải đối
mặt và chúng ta có thể thấy trên đường chân trời một tia hy vọng cho một tương
lai được chia sẻ tốt hơn. Bây giờ chúng ta phải đi trên con đường đưa chúng ta
tới tương lai mà chúng ta hiện đang hy vọng. Chúng ta biết phương hướng phải di
chuyển. Bây giờ, chúng ta phải bắt đầu di chuyển trước khi quá muộn. Cảm ơn quý
vị rất nhiều!
Nguồn: Watch Ven. Bhikkhu Bodhi deliver
UN speech on climate change emergency (Video). Ghi lại bởi Rod Meade Sperry.
Tạp chí Lion‘s Roar, 1/8/2019.
Tỳ Kheo Bodhi | Văn Hóa Phật Giáo Số 328 ngày
1-9-2019 |Thư Viện Hoa Sen nhập lưu 9-15-2019
Source:
