CUỘC NAM TIẾN CỦA NGƯỜI VIỆT

MỘT SỐ SUY NGHĨ CỦA ANH NGUYỄN QUỐC TUẤN VỀ CUỘC NAM TIẾN CỦA NGƯỜI VIỆT (3) Phần B (lần gặp thứ hai, ngày 17/11/2018) - Anh nghĩ sao về phân tích của ông Nhu về xã hội Miền Nam, xã hội thành lập trễ nhất trong quá trình Nam tiến? - Tôi thích lập luận đơn giản mà sâu sắc đó. Nếu không có chiến tranh, Miền Nam sẽ giàu mạnh lên dễ hơn các Miền khác của Việt Nam, còn nếu chiến tranh thì đó là nơi dễ thất thủ. - Nhưng Miền Nam đã thực sự là Tân Thế Giới của Việt Nam, đã chứng minh sức sống mới rất mãnh liệt thời Trịnh Nguyễn phân tranh, thời Tây Sơn - Gia Long và nửa thế kỷ đầu tiên của triều Nguyễn. Miền Nam cuối cùng đã chiến thắng trước thế lực quân sự hùng hậu Tây Sơn. Với Miền Nam, Vua Gia Long đã là vi hoàng đế rất hùng mạnh ở Đông Nam Á... - Anh ngẫm lại mà xem, dân tộc Việt khi tiến về phương Nam là tiến về chân trời mới, cách sống mới. Mình có thể nói là ông cha mình đã cố gắng Thoát Trung từ những ngày ấy, đâu đợi tới bây giờ. - Đúng quá anh! Càng về Nam, xã hội Việt càng rộng mở, bớt tính thứ trật mà thêm tính tự do, bớt bằng cấp từ chương mà thêm tri thức thực hành, bớt đầu óc làm quan, làm công chức mà thích nghề tự do, thích kinh doanh, bớt lý luận suông mà xông vào thực tiễn... - Nhưng nước mình khổ lắm anh, cái khối người mang nặng tâm lý Bắc còn rất đông. Người miền Bắc hiện nay nhiều người cạy cục một chân công chức, cán bộ chứ ít người chịu sống độc lập như dân miền Nam. Anh thấy nhá, nhà Nguyễn thân phương Tây để lập lại nghiệp đế, xong rồi cũng trở lại thân nhà Thanh. Cho nên nói mấy ông Cộng Sản theo Trung Cộng là đúng nhưng chưa đủ đâu. Cả cái khối tâm lý Bắc đè nặng trên dân tộc ta, tâm lý đó nghiêng về thân Tàu... - Anh có nghĩ nếu nhà Nguyễn thân phương Tây hơn thì có thể Pháp không chiếm mình, trái lại có một hợp tác cho dù bị họ lấn lướt. Như vậy vận mệnh lịch sử của nước mình nhẹ nhàng, thanh thoát hơn nhiều? - Nhà Nguyễn tiến về Nam mở cõi, các hoàng hậu đa số người phương Nam. Tại sao ý chí và tâm lý Nam không thắng thế? Đây có thể là một chương hay: sự cạnh tranh của tâm lý, văn hóa Bắc và Nam trên triều Nguyễn. - Tôi nghĩ điều này: nếu vua Gia Long định đô tại Gia Định thì Việt Nam mở và thoáng hơn. Huế lại quá gần với khối tâm lý Bắc. - Có điều nữa: phe vua Minh Mạng đối lập với phe hoàng tử Cảnh. Phe hoàng tử Cảnh thì thân phương Tây, có phải do tâm lý đó mà phe vua Minh Mạng nghiêng về thân Trung Hoa không? Ngoài ra, khi trở thành vương triều trên toàn cõi Việt Nam, nhà Nguyễn cần kiến thức về tổ chức triều đình chặt chẽ và tinh tế. Về mặt này Miền Nam đơn sơ phóng khoáng không thể so được với Miền Bắc văn hiến lễ nghi. - Thời đó khối dân có tâm lý Nam còn nhỏ hơn nhiều so với khối dân có tâm lý Bắc. Có lẽ áp lực của khối có tâm lý Bắc lớn hơn áp lực của khối dân có tâm lý Nam, và điều đó tạo ảnh hưởng trên các chính sách của triều Nguyễn! - Đó cũng là một điểm chưa nói ra nhưng được bao hàm trong phần phân tích của Chính Đề. Tôi phục phân tích và nhận định của ông Nhu. - Cũng cung cấp cho anh một chi tiết này. Bác Hãn từng nói rằng năm 1946, có lần ông Giáp nói với Phan Anh và bác Hãn đại ý là: ta chỉ mất 10 – 15 năm đánh Pháp, giành lại độc lập rồi ta phải trở thành bạn tốt của họ, vì họ văn minh và sẽ không quay lại chiếm đất ta lần nữa. Nhưng ta sẽ còn mất công sức liên tục hàng ngàn năm nữa với Tàu để giữ được thế đứng độc lập! - Anh à, các ông Diệm, Nhu hay Quỳnh, Giáp có cùng kiến thức, cùng chí khí, chỉ khác phương cách đấu tranh, làm việc. Mỗi người có điểm mạnh riêng, và mình có thể quí họ như những nhà lãnh đạo dân tộc. Tôi tin rằng nếu thời đó đất nước được lãnh đạo bởi một trong các vị đó thì Việt Nam hôm nay đã rất phát triển! Đời nay thì hỏng cả rồi! - Về ông Nhu, ông Diệm, tui có nghe các nhận xét trái chiều khi nói về năng lực chính trị của các ông, cho dù đa số đồng ý về mặt tri thức và đạo đức. Tuy nhiên, tôi đồng ý với anh tất cả các vị nói trên có anh phong của lãnh đạo xứng tầm. Tạm bỏ qua các khía cạnh đó, mình nói về nhận định, quan điểm. Ông Nhu nêu lên ba điểm: a) Pháp tới đã rứt dân ta khỏi cái tâm lý ngàn năm sợ Tàu. Điều này tui cảm nhận rõ đó anh, tụi tôi lớn lên ở Miền Nam thời trước 1975, đa số tụi tui tự hào với các thành quả của Việt Nam Cộng Hòa và không hề e sợ Trung Hoa. b) Việt Nam theo chủ nghĩa cộng sản thì sẽ bị Trung Cộng khống chế, và c) Việt Nam có Miền Nam nằm ngoài khối cộng sản sẽ là một thế lực mà Trung Cộng khi muốn thao túng Miền Bắc cũng phải kiêng nể người anh em Miền Nam tự do. - Nói mối liên hệ giữa hai nước Việt Trung thì nên nhìn từ lịch sủ xa hơn từ nghìn năm trước. Giai đoạn Quốc Gia – Cộng Sản chỉ là hệ quả của nghìn năm kia... - Đúng vậy anh. Tuy nhiên giai đoạn Quốc – Cộng có những nguyên nhân, đặc thù của riêng nó. Vì thời đại đã chuyển khác với vài trăm năm trước... - Khi khác anh em mình sẽ nói thêm về thời Quốc – Cộng. Theo tôi, công cuộc tiến về phương Nam, tiến ra khỏi vòng ảnh hưởng của Trung Hoa, ra khỏi cách suy nghĩ, các hủ tục, lề thói cũ kỹ... trong công cuộc đó dân ta chưa thành công! - Việt Nam ta cần Âu hóa để phát triển và đồng thời giữ bản sắc dân tộc. Tiếc là trong khi tiến trình Âu hóa đang xảy ra và chưa kịp vượt ngưỡng vững bền thi các biến thiên thế giới, khu vực đã đẩy nước ta vào vòng chiến tranh! Đất nước chậm tiến, bản sắc dân tộc cũng mất mát quá nhiều! - Một chương hay nữa đó anh: tầm quan trọng của sự Âu hóa trong tiến trình Nam tiến. Để cho các biến thiên thế giới và khu vực lôi vào vòng chiến tranh tàn khốc, điều đó cũng chứng tỏ dân Việt chưa đủ bản lĩnh tự đứng vững. Bây giờ, chúng ta phải làm lại từ đầu, từ sau hiệp định Genève 1954. Cái khó hiện nay là ta đã quá chậm tiến, mối chia rẽ trong lòng dân tộc đã quá sâu và lòng tự hào dân tộc bị thương tổn nặng nề! Nói tới đây anh Tuấn nhận một cú điện thoại, xin phép lên căn hộ và một lúc sau trở xuống cùng với chị Hằng. Câu chuyện lái sang đề tài khác cho tới lúc chia tay. Hỡi ôi, vĩnh viễn chia tay! Xin các anh chị xem bài ghi chép này như Lời Nói Đầu của một tiểu luận anh em chúng tôi có nhiều hứng thú để soạn. Xấp giấy đã mở mà mực vội khô! Trong hai chữ Tiếc Thương bạn, chữ Thương thật lắng còn chữ Tiếc thì mênh mông... https://www.facebook.com/808589722552019/posts/2065936623483983/