NTTVblog: Một Năm Sống Trong Đại Dịch

Khi một chủng virus corona mới bị phát hiện ở thành phố Seattle thuộc tiểu bang Washington nước Mỹ vào ngày 21 tháng giêng năm 2020, nhiều người dân Mỹ vẫn không quá quan tâm lo ngại về nó. Mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường từ sau Christmas 2019 và Tết dương lịch cho đến tháng ba 2020. Lúc đó tin tức trên truyền thông dòng chính và đại đa số người dân ở Mỹ chỉ chú ý nhiều đến việc Quốc hội luận tội tổng thống đương nhiệm tên Trump, hơn là chuyện con virus corona đang lan tràn trên khắp thế giới, dù thực sự con virus này đã có mặt ở nhiều tiểu bang từ bờ đông sang bờ tây nước Mỹ. Mãi đến khi tổ chức y tế quốc tế WHO tuyên bố có đại dịch Covid 19, họ mới giật mình. Nỗi lo âu sợ hãi của người Mỹ thực sự bắt đầu ngày 21 tháng 3 tức là đúng hai tháng sau khi ca đầu tiên xuất hiện ở Mỹ, khi tổng thống tuyên bố tình trạng "quốc gia lâm nguy", cần khẩn cấp phòng chống lại dịch bệnh Covid 19. Theo trang web của đại học Johns Hopkins [https://coronavirus.jhu.edu/] tính đến ngày 17 tháng 3, 2020 toàn nước Mỹ đã có 4.661 ca nhiễm, với 85 người chết và 17 ca phục hồi. Ngày 19 tháng 3, 2020 Mỹ có 10.442 ca nhiễm và 150 người chết. Số ca nhiễm ngày càng tăng nhanh từ giữa tháng 3, nhất là tại các thành phố lớn, đông dân như New York và Los Angeles. Tình trạng thiếu hụt trang bị y tế và giường bệnh trở nên thực nghiêm trọng, vì Mỹ lâu nay không sản xuất mà lệ thuộc nước ngoài về nguồn cung cấp thiết bị y tế căn bản giúp phòng vệ cá nhân. Một số nơi xảy ra trường hợp người bệnh chết phải nằm ngoài hành lang bệnh viện. Các bệnh viện, cụ thể ở New York, không còn chỗ chứa xác người chết vì Covid, phải dựng lên "nhà xác đông lạnh dã chiến" gần bên. Có một số trường hợp nhân viên y tế bị nhiễm bệnh và chết, hay tự tử vì chịu không nổi áp lực của công việc. Cách đây đúng một năm, ngày 19 tháng 3, 2020, toàn thế giới có 240.119 ca nhiễm, và 9.819 tử vong. Hôm nay con số đó đã lên đến 122.233.417 ca, với số người chết vì Covid 19 là 2.700.128. Một vùng ngoại ô có khoảng 14.000 người nằm ven hồ Michigan, cách Chicago, Illinois, hai giờ lái xe freeway, đến cuối tháng ba năm 2020 chỉ có 10 ca nhiễm; vậy mà đến ngày 15 tháng 3 năm 2021 vừa rồi, số nhiễm ở đây đã lên đến ̣949 ca. Thống đốc một tiểu bang vùng Midwest phải ban lệnh "Safer At Home Order," hiệu lực từ ngày 25 tháng 3 đến ngày 25 tháng 4; rồi sau đó lệnh gia hạn thêm đến ngày 26 tháng 5. Tháng 3 đến tháng 6 mọi người đề cẩn thận đề phòng: người ta đổ xô mua giấy vệ sinh, thức ăn để lâu như các loại đồ hộp, nước sát khuẩn....Đường phố vắng vẻ, vì ít ai dám ra đường. Nhiều gia đình may các loại khẩu trang để tự dùng hay gửi cho các bệnh viện đang thiếu hụt. Đến khoảng hè, cỡ tháng 6, 7, tình hình có vẻ khả quan hơn, dù người ta đổ ra đường biểu tình sau cái chết của George Floyd ngày 25 tháng 5,2020, vì George bị một cảnh sát da trắng đè đầu gối lên cổ làm anh ta ngạt thở. Hết vụ biểu tình này kéo sang vụ biểu tình khác. Tình hình tập trung đông người đó càng khiến nhân viên y tế lo ngại dịch bệnh sẽ lan tràn mạnh. Và cứ thế open and lockdown luân phiên nhau diễn ra. Còn người dân thì cứ hunker down, tử thủ, không dám đi đâu, trừ những người cho rằng corona virus và bệnh Covid-19 chỉ là trò lừa bịp, là "fake" và là trò chính trị "political" mà thôi. Một số chống việc đeo khẩu trang, giữ khoảng cách. Có người vào bệnh viện vì Covid 19, được bác sĩ y tá giúp trị lành rồi, khi sắp xuất viện lại hỏi y tá: "Is this fake news?"/"Đây có phải tin giả không?" Nhiều bác sĩ, y tá nhiễm bệnh đã tử vong, đồng nghiệp của họ đau sót, tự quay video post lên social media, để cảnh báo mọi người cho thấy đây là chuyện thật, và khi mắc bệnh này, người bệnh bị ngạt thở ra sao....Nhưng vẫn có những người khư khư cho rằng không phải vậy, "chỉ là chuyện phịa" của bọn "cánh tả." Con số người nhiễm và chết vì corona virus cứ thế tăng dần. Rồi các cuộc vận động tranh cử, rồi lây lan thêm...rồi lại biểu tình giữa các nhóm pro/ủng hộ và con/chống việc phong tỏa/lockdown.... Ngày bầu cử Quốc hội và tổng thống Mỹ sắp đến, nhiều vấn đề chính trị lại nổ ra. Khi đi bộ trong vùng cư ngụ, chúng tôi thấy có nhiều bảng được đựng lên trên sân cỏ nhà dân thật độc đáo: "BYEDON," "Worst President ever," "Any adult that is not insane." "trump 666,"[ba số này có nghĩa là quỷ satan] và vô vàn hình vẽ độc đáo nói lên nỗi bất bình của người dân Mỹ về tổng thống lúc ấy. Ấy vậy mà kết quả bầu cử lại cho thấy gần một nửa số người ủng hộ ông ta. Người ta nói rằng ở các vùng rural/miền quê người da trắng, phần lớn thất học, bầu cho ông ấy nhiều. Người giàu có, nhất là thiểu số tỉ phú, "top 1%," thì sống khu an tòan, biệt lập ngay tại khu nhà giàu sang/biệt phủ, hoặc đi du lịch trên các du thuyền sang trọng đến những ốc đảo yên lành, tươi mát, ăn uống tận hưởng các lạc thú cuộc đời giữa đại dịch. Rồi lại biểu tình phản đối kết quả bầu cử. Rồi lại lây lan. Số chết tăng lên 400.000 tại Mỹ khi ông tổng thống mới vào Nhà Trắng. Và người ta được yêu cầu đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, rửa tay thường xuyên. Rồi cha mẹ con cái phải thích nghi với tình hình khó khăn: làm việc, hoc hành online, không được tự do đi lại, tiếp xúc...nhưng vẫn có người xé rào không muốn tự do cá nhân bị xâm phạm. Vài chính trị gia, nhà đại tư bản, ngay cả tổng thống Mỹ cũng bệnh Covid, phải vào bệnh viện, nhưng họ không sao cả, vì, dù chưa có vaccine, nhưng họ được tiêm chích, điều trị bằng antibodies, được chăm sóc kịp thời và chu đáo. Và khi ra bệnh viện, họ cởi bỏ khẩu trang: không có gì phải lo sợ. Nước Mỹ và dân Mỹ muốn thế: individualism, self-interest cao; enjoy life first, short-term thinking, risk-taking behaviors tràn lan. Đáng buồn là người ta đã chính trị hóa và thương mại hóa Covid 19, trong khi coi nhẹ mạng sống con người và những gía trị đạo đức căn bản của xã hội loài người. Đại dịch, cũng như các khủng hoảng kinh tế, chính trị, xã hội khác, thường bộc lộ tất cả những cái xấu xa, thối nát nhất của xã hội. Nhưng rồi vẫn còn có cái tốt lành tồn tại. Quả thật cái Thiện không thể bị hủy diệt. Dù tạm thời cái Thiện tưởng như biến mất, nhưng kỳ thực, nó chỉ ẩn khuất đâu đó. Trải qua bao sóng gió, giông tố, nền dân chủ Mỹ, dù có bị thử thách đến chao đảo, rung rinh, thật mong manh đấy, nhưng vì cội rễ của nền dân chủ ấy đã bám quá sâu, quá rộng, quá chắc --từ thời các triết gia gạo cội của văn minh Hy lạp-La mã đến cận đại như Cách mạng Pháp, Cách mạng giành độc lập của Mỹ, hai thế chiến đẫm máu, các cuộc chiến chống độc tài, phát xít, thực dân, đế quốc, các tư tưởng tiến bộ cận đại, đương đại, lan tỏa từ Cựu thế giới/Old World sang Tân thế giới/New World--nền dân chủ ấy ắt phải bền chắc và vẫn phải tồn tại. Đến tháng 2, tháng 3 năm 2021, nước Mỹ hồi sinh dần sau khi có tổng thống mới, được số đông dân chúng ủng hộ. Ánh sáng dường như đã loé lên chút ít ở cuối đường hầm.

Thursday, October 23, 2025

Một Năm Sống Trong Đại Dịch